Samuel Hahnemann, geboren in Saxen op de 11de april 1755, had voor zijn studies een groot assimilatievermogen. Als kind is de studie van de Oudheid belangrijk voor zijn latere intellectuele vorming.
Op 12 jarige leeftijd vertaalt hij Latijnse en Griekse teksten met open boek.
Op 18-jarige leeftijd spreekt hij vlot Engels, Italiaans, en Frans. De studie is voor hem zijn enig doel en geen enkele kennis laat hij opzij liggen. Zijn leraar Müller laat hem op zijn eigen tempo evolueren, geeft hem boeken, raad en richtlijnen.
Om zijn studies tot een goed einde te laten komen, legt Hahnemann zichzelf enkele werk- en leefregels op. "Ik heb de gewoonte", schrijft hij, "mezelf te verplichten te begrijpen wat ik lees: het is beter minder te lezen, maar correct en alles op orde te zetten in mijn gedachten wat ik al gelezen heb, dan veel te lezen en voort te gaan."
Ondanks het gebrek aan financiële middelen vertrekt hij op 20 jarige leeftijd naar Leipzig om medicijnen te studeren. Om te overleven geeft hij taallessen en maakt hij vele vertalingen. Elk boek dat hij vertaalt, is een studiegelegenheid waarbij hij notities maakt en kritieken levert.
Dit vertaalwerk verschaft hem de nodige middelen om in zijn onderhoud te voorzien en zijn studies te bekostigen. Eén punt zit hem dwars: hoe kan hij zijn medicijnenstudies combineren met zijn vertalingen?
Hij beslist dan maar om één nacht op twee te slapen!
Eén van zijn biografen, Dr. de Perry, herinnert zich later: "Diegenen, die de oude dokter ononderbroken zagen roken en die het niet konden laten om op te merken dat hij aan anderen het roken verbood, zouden zich de arme student moeten herinneren die van zijn nachtwerk leefde en die in het gebruik van de pijp een middel vond om de slaap te bevechten tijdens de vele werknachten bij kaarslicht."
Na twee jaar studeren, verlaat hij Leipzig om zich te vervolmaken in Wenen. "Het is dankzij de rector van de universiteit, Dr. Von Quarin dat ik arts ben geworden", verklaart hij later
Na negen moeilijke maanden, bijna zonder inkomsten, heeft Hahnemann het geluk om door Von Quarin voorgesteld te worden aan baron de Brückenthal, gouverneur van Transylvanië, die hem aanstelt als bibliothecaris en lijfarts.
Hij verrijkt zijn kennis door het leren van andere talen. Zo vergaart hij enkele noties van het Arabisch, Hebreeuws en Chaldeeuws. .
Hij bestudeert de botanica, de astronomie, de mechanica, de metallurgie en de chemie. Hij wordt één van de bekendste scheikundigen van zijn tijd.
De 10de augustus 1797, verdedigt hij zijn doctoraatsthesis aan de universiteit van Erlangen.
Tijdens de lente van 1781 installeert hij zich in Dessau en ontmoet apotheker Hasseler die voor hem zijn laboratorium opent zodat hij zich kan toespitsen op het onderzoek in de chemie.
In Gommern begint Hahnemann met de vertaling van "Procédés Chimiques" van de Fransman Demachy. Hij voegt er enkele persoonlijke observaties aan toe en maakt er voor zijn tijd, 1783, een belangrijk handboek van.
Van 1785 tot 1789 publiceert hij meer dan 2000 pagina's tekst, vertalingen en eigen werk en dit tijdens de beoefening van de geneeskunde.
Van 1789 tot 1792 publiceert hij weinig origineel werk, maar houdt hij zich bezig met vertalingen uit het Engels, Frans en Italiaans. Onder andere:
1791: Vertaling uit het Engels en annotaties van "Traité de Chimie Médicale et Pharmaceutique" van Dr. Monro in 2 delen.
1792: Compilatie van het eerste deel van het farmaceutisch woordenboek "Apotheker Lexicon".
1794: Compilatie van het tweede deel van het voornoemde werk.
Door het schrijven van meer dan 5000 pagina's over scheikunde, geneeskunde en landbouwkunde wordt hij meer en meer geapprecieerd in het wetenschappelijke en medische milieu van zijn tijd.
Desondanks lijdt hij onder de onmacht die hij ervaart door het niet te kunnen genezen van collegae en vrienden. Hij is geobsedeerd door de intuïtie dat er een simpelere, maar nog niet gekende manier van genezing moet bestaan.
Wanneer hij het boek "Matière Médicale" van de Schot Cullen vertaalt te Stoetteritz, is hij verbaasd over de omschrijvingen van de eigenschappen van kinine en van de incoherentie van de uitleg die Cullen erover geeft.
Hij besluit op zichzelf te experimenteren. Vandaar, steunend op Hippocrates en Paracelsus, die vroeger reeds de wet van de analogie omschreven hadden, was het maar een kleine stap naar de homeopathische geneeskunde voor dit uitzonderlijk genie!
Hij kon niet stoppen bij deze eerste vaststelling, maar hij begrijpt, en daarom is zijn werk zo belangrijk, dat de wet van de gelijkheid maar therapeutische resultaten kan geven als hij haar uitbreidt en vooral haar toepast op een werkelijk veralgemeend experimenteel geneesmiddelenonderzoek.