Antibiotica hebben een nefaste en langdurige invloed op de 'goede' bacteriën in onze darmen. Misschien kan dat de toename verklaren van gezondheidsproblemen als astma, diabetes en obesitas of zwaarlijvigheid.

Dat overmatig gebruik van antibiotica kwalijke gevolgen heeft, is stilaan algemeen bekend. De gevaarlijke bacteriën worden er resistent door, waardoor de antibiotica niet meer werken in de gevallen waar ze écht nodig zijn. Maar antibioticagebruik heeft nog een heel ander ongewenst effect, dat veel minder aandacht krijgt, maar dat op lange termijn misschien zelfs nog ergere gevolgen kan hebben.

Dat schrijft Martin Blaser, vooraanstaand bacterioloog en departementshoofd Geneeskunde van de New York University, in het wetenschappelijke vakblad Nature.

Het gebruik van antibiotica heeft een veel ingrijpender invloed op onze 'goede' bacteriële darmflora dan vroeger gedacht werd, stelt Blaser. De ravage die antibiotica aanrichten onder onze natuurlijke darmbacteriën is mogelijk verantwoordelijk voor de toename van allerlei ziekten de voorbije decennia, van astma over chronische ontstekingen van het maag-darmkanaal tot type 1-diabetes en obesitas of zwaarlijvigheid. En de schade die aangericht wordt, wordt niet snel hersteld. Enkele antibioticakuren in de kinderjaren kunnen tot levenslange problemen leiden. En omdat we allemaal onze 'beginpopulatie' bacteriën bij onze geboorte meekrijgen van onze moeder, is het een probleem dat zelfs van generatie op generatie kan worden doorgegeven. Het zou kunnen dat elke generatie aan het leven begint met een kleiner startkapitaal van bacteriën dan de vorige, waarschuwt Blaser.

Dikkere dieren .

Een van de neveneffecten van antibiotica is welbekend bij veetelers: het maakt de dieren dikker. Recente experimenten wijzen erop dat het verdikkende effect niet alleen optreedt bij langdurig gebruik van kleine doses, zoals veetelers (illegaal bij ons, legaal in de VS) doen, maar ook bij een klein aantal korte kuren met hogere doses op jonge leeftijd. Als hetzelfde geldt bij mensen, zou antibioticagebruik in de kinderjaren mee de obesitas-epidemie kunnen verklaren.

Omdat een gezonde darmflora ook een zekere bescherming biedt tegen bacteriële indringers, kunnen antibiotica ons ook vatbaarder maken voor infecties van levensgevaarlijke microben zoals resistente 'ziekenhuisbacteriën'.

Blaser wil antibiotica niet verbieden. In sommige gevallen zijn ze noodzakelijk. Maar hij pleit er dringend voor om hun gebruik nog verder te beperken dan nu al gebeurt.